Năm 2025 đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong khung pháp lý về chương trình sở hữu cổ phần cho nhân viên (ESOP) tại Việt Nam, mở ra một giai đoạn mới với những cải cách đột phá, các chiến lược doanh nghiệp táo bạo và sự giám sát chặt chẽ từ cơ quan thuế. Đây là thời điểm để các doanh nghiệp tái định hình cách tiếp cận nhằm tối ưu hóa giá trị và đảm bảo tuân thủ pháp luật.
1. Cải cách quy định: Minh bạch và linh hoạt hơn
Thông tư 23/2024 đã đơn giản hóa đáng kể quy trình triển khai ESOP, loại bỏ yêu cầu đăng ký với Ngân hàng Nhà nước đối với các chương trình không liên quan đến dòng tiền ra nước ngoài. Thay vào đó, các doanh nghiệp phải thực hiện báo cáo định kỳ hàng tháng, đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm giải trình. Sự thay đổi này không chỉ giảm bớt gánh nặng hành chính mà còn tạo điều kiện cho doanh nghiệp linh hoạt hơn trong việc thiết kế các chương trình ESOP phù hợp với chiến lược phát triển dài hạn.
2. Động thái chiến lược từ các doanh nghiệp
Các doanh nghiệp niêm yết tại Việt Nam đang tận dụng ESOP như một công cụ mạnh mẽ để thu hút và giữ chân nhân tài, đồng thời củng cố nguồn lực tài chính:
- Doanh nghiệp tiên phong: Một công ty niêm yết đã công bố phát hành 7,5 triệu cổ phiếu ESOP với giá 10.000 đồng/cổ phiếu, tương đương 0,5% tổng lượng cổ phiếu tự do lưu hành. Chương trình này nhằm tri ân các nhân viên có thành tích xuất sắc, với tỷ lệ phân bổ cho nhân viên nước ngoài chỉ chiếm 0,027%. Số tiền thu được sẽ được sử dụng để tăng cường vốn hoạt động và đầu tư vào các chương trình phúc lợi, tạo động lực cho đội ngũ nhân sự.
- Tham vọng lớn trong bất động sản: Một nhà phát triển bất động sản niêm yết khác đã công bố kế hoạch phát hành tới 97,4 triệu cổ phiếu ESOP, chiếm 5% tổng số cổ phiếu đang lưu hành. Mục tiêu là ghi nhận đóng góp của ban lãnh đạo, huy động vốn lưu động và nâng vốn điều lệ lên 20.476 tỷ đồng. Kế hoạch này, hiện đang chờ phê duyệt từ Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, đi kèm với điều khoản khóa chuyển nhượng 1 năm, thể hiện cam kết gắn bó lâu dài giữa doanh nghiệp và nhân viên.
Tăng tốc cải cách, Động lực doanh nghiệp và Tầm nhìn chiến lược trong bối cảnh giám sát thuế chặt chẽ
3. Giám sát thuế: Thách thức và cơ hội
Kể từ tháng 6/2025, Cơ quan Thuế Việt Nam đã triển khai chiến dịch thanh tra đột xuất, tập trung vào các doanh nghiệp triển khai ESOP. Các trọng tâm kiểm tra bao gồm:
- Tuân thủ thuế: Đảm bảo tuân thủ các quy định về thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế thu nhập cá nhân liên quan đến ESOP.
- Định giá và báo cáo: Đánh giá tính chính xác trong định giá lợi ích mà nhân viên nhận được từ ESOP.
- Hợp lệ chi phí: Kiểm tra tính hợp lệ của các chi phí liên quan đến ESOP để đảm bảo khả năng khấu trừ theo quy định pháp luật.
Chiến dịch này không chỉ là thách thức mà còn là cơ hội để các doanh nghiệp rà soát và hoàn thiện quy trình, đảm bảo tính minh bạch và tối ưu hóa lợi ích tài chính từ ESOP.
Doanh nghiệp của bạn đã sẵn sàng?
Trong bối cảnh pháp lý và thị trường đang thay đổi nhanh chóng, việc thiết kế và triển khai một chương trình ESOP hiệu quả đòi hỏi sự cân bằng giữa chiến lược nhân sự, tài chính và tuân thủ pháp luật. Doanh nghiệp của bạn đang điều chỉnh như thế nào để tận dụng tối đa tiềm năng của ESOP?
Hãy liên hệ với chúng tôi qua legalenquiries@hthpartners.com.vn để thảo luận về các chiến lược tối ưu, từ thiết kế chương trình ESOP sáng tạo đến đảm bảo tuân thủ các quy định mới nhất. Cùng nhau, chúng ta có thể biến ESOP thành đòn bẩy cho sự phát triển bền vững và thành công lâu dài của doanh nghiệp.
